«ТЕРДЖИМАН» ГАЗЕТАСЫНЫНЪ130 ЙЫЛЛЫГЪЫ МУНАСЕБЕТИНЕН МИЛЛИЙ ЭНЦИКЛОПЕДИЯМЫЗ

Бундан тамам 130 йыл эвельси апрель айында Багьчасарайда «Терджиман» (1883-1918) газетасынынь ильки саны дюнья юзю корьди. Улу атамыз, маарифчи ве мутефеккир, миллий тасиль исляатчысы ве корюмли джемаат эрбабы Исмаил Гаспринскийнинъ муаррирлиги алтында чыкъкъан газета заманнен ялынъыз Къырымда дегиль, бутюн тюркий алемде мисильсиз шурет-итибар къазанды. Базы алимлернинъ къайд эткени киби, «Терджиман» газетасы мусульман окъуйыджыларыны ярыкъландырув, халкъкъа талим-тербие берюв огърунда фааль хызмет этерек, къырымтатарларнынъ акъикъий миллий энциклопедиясына чевирильди.

«Терджиман» газетасынынъ саифелеринде чешит-чешит мевзулар айдынлатылды, шу джумледен ичтимаий мевзулар, лякин нешир, энъ-эвеля, маариф меселелерини акс эттирювге догърултылгъан эди. Газетанынъ негизини тешкиль эткен «Тильде, фикирде, иште бирлик» гъаеси исе тек къырымтатарлар ичюн дегиль, умумен, бутюн тюркий алем ичюн бугунь де актуаль олгъан эсас гъае сайыла.

«Терджиман» Русиеде тюркий тильде чыкъкъан ильки газеталардан бири олып, сонъундан Къазанда, Бакуда, Ташкентте чыкъып башлагъан башкъа неширлерге де ёл ачты. Бизим къырымтатар миллий матбуатымызнынъ темели сайылгъан «Терджиман» газетасынынъ отуз беш йыл зарфында чыкъкъан бинълердже санлары ал- азырда эклектрон шеклинде И.Гаспринский адына джумхуриет къырымтатар кутюпханесинде сакъланмакътадыр. Тарихий ве медений джеэттен гьает буюк эмиетке малик олгъан шу газетанынъ фаалиети терен тедкъикъатларнынъ мевзусы олып, бугуньки куньде бу саада ильмий ишлер эм Къырымда, эм де четэльде девам эте. «Маарифчи» Ассоциациясы ве Исмаил Гаспринский адына кутюпхане Исмаил Гаспринскийнинъ изинден кетерек, атамызнынъ мирасыны сакълап къалув, огренюв ве популярлаштырув ёлунда эр йыл чешит тюрлю медений тедбирлер отькере.

 

Сейран СУЛЕЙМАН

 

//Маариф ишлери.-2013.-№4(162)-с.2