«Ватан дуйгъусынен» яшагъан шаир ве джемаатчы
2-июльде И. Гаспринский адына миллий китапханемизде миллий арекет иштиракчиси, Украина миллий языджылар бирлигининъ азасы Рефат Чайлакънынъ «Ватан дуйгъусынен» адлы китабынынъ такъдими олып кечти. «Ватан дуйгъусы» шиирлер джыйынтыгъы шаирнинъ догъгъанына 80 йыл олувы мунасебетинен азырлангъан эди. Китапкъа шаирнинъ ватангъа ее халкъына олгъан севгисини ифаделеген шиирлери кирсетильген.
Рефат Чайлакь бир чокъ эсерлеринде халкъымызнынъ озь акъ-укъукъы ичюн курешини ве Ватангъа къайтмакъ ичюн агъыр авдет ёлуны тасвирлей.
Тедбирни миллий китапханемизнинъ мудири Гульнара Ягъяева ачты, хадими Сабрие Къандымова алып барды. О, Р. Чайлакънынъ омюри ве фаалиети акъкъында къыскъадан икяе этер экен, бойле деди:
—Рефат Чайлакь 1938 сенеси 13-февральде Судакъ районынынъ Токълукъ коюнде дюньягьа кельди. Кой мектебини бишрген сонъ Ташкент годромелиоратив техникумына окьумагъа кирди. Онынъ биринджи шиири 1967 сенеси «Ленин байрагьы» газетинде дердж этальди.
Шаирнинъ биринджи китабы 1994 сенеси Акъмесджитте «Босагъада» адынен дердж этильди. Ондан сонъ 2000 сенеси «Седа», 2006 сенеси «Меним Ватаным», 2009 «Асрет» адлы китаплары неширден чыкъты. Ал азырда Рефат Чайлакънынъ шиирлери «Йылдыз» меджмуасында, «Къырым» ве «Янъы дюнья» газетлеринде чыкьа. Сабрие ханым тедбир девамында Р.Чайлакънынъ шиирлерини окьуды. Шаир Шерьян Али чыкъышында:
— Эр бир китап, шу китапны язгъан муэллифнинъ юрек кузьгюсидир. Чюнки аталар сёзюнде «Къазанда булгъаны, чомучкъа чыкъар», дейлер. Юректе не олса, оларнынъ эписи эсерлерде озь аксини тапа.
Рефат агъа да истисна дегиль, о да бутюн къальбини, ис-эеджанларыны шу китапта косьтерген. Р. Чайлакь ватан ичюн курешке чагьыргъан шаир. Онынъ эр бир шииринде куреш, миллий арекет руху акс этип тура. Рефат агъанынъ эсерлеринде корюне ки, о насыл яшаса, ойле яза, насыл язса, ойле де яшай.
Тедбирде кьырымтатар языджылар бирлигининъ реиси Риза Фазыл, «Маарифчи» бирлешмесининъ реиси Сафуре Каджаметова, языджы ве шаирлер Аблязиз Велиев, Урие Эдемова, Закир Къуртнезир, Певат Зети, Дилявер Осман, миллий арекет иштиракчилери Шефикъа Консул, Айдер Адаманов, нашыр Эдие Муслимова ве дигерлери чыкъышта булундылар.
Тедбирде шаирнинъ омюри ве фаалиетини косьтерген видеолевха нумайыш этильди. Халкъымызнынъ белли йырджысы Рустем Меметов «Нереде бар бойле хава», «Судагьын ёллары», Фатма Байрач «Гидене бакъ, гидене», мектеп талебеси Эмине Аблаева «Бизим тараф» киби тюркюлерни иджра эттилер.
Тедбирнинъ сонъунда Рефат Чайлакъ чыкъышта булунды ве кельгенлерге тешеккюр бильдирир экен:
— Меним элимни халкъымызнынъ вазиети, ватан огърунда онынъ куреши, тирнеклиги, сабыры кьалем тутмагъа давет эте,—деди ве «Судакълылар», «Эй, Бабенко!», «Эй, миллетим!» киби шиирлерини окъуды.
Наджие АМЕТОВА.
// Qırım — 2014. — 9июль. — №3