Келеджекке умют берген яшлар
БИЗИМ КИТАПХАНЕМИЗДЕ ЯРАМАЙ ЧАЛЫШМАКЪ МУМКЮН ДЕГИЛЬ, – ДЕЙЛЕР ОЛАР
Мен ватангъа авдет олгъандан берли И. Гаспринский адына миллий китапханеден чыкъмайым десем, янълыш олмаз. Деерлик, бутюн язгъан макъале ве икяелерим мында дюнья юзю корьди. Эльбетте, керек олса, бутюн болюклерде булунам. Анда чалышкъанларнынъ зписи ачыкъгонъюлли, даима ярдым зтмеге азыр аджайип инсанлардыр. Йыл башында автоматизация болюгиндеки интернет меркезинде бир-эки афта отурып, озь ишлеримнен огърашмакъ керек олды. Шу вакъыт манъа болюк мудиреси Лиля Эмирова ве оператор Мерьем Какура ярдым зттилер. Яш олгъанларына бакъмадан, гъает месулиетли, муляйим, сабырлы, бильгили мутехассыслар олгъанларыны эр бир арекетлеринен тасдикъладылар. Бу болюк китапханеде буюк роль ойнай. Китапхане директоры Гульнара Ягъяева иле олгъан субетимиз вакътында бу акъта озь фикирлеринен болюшти:
— Бу болюкте тек яшлар чалышалар. Бойле къавий бильгили, эмексевер, месулиетли яшларымыз джемаатызда айрыджа ер туталар. Мен бу вакъыткъа къадар бизим еримизге келеджек яш мутехассыслар олмаз деп, тюшюнджелерге дала эдим. Китапханеге яшларнынъ кельмегени мени раатсызлай эди. Энди джаным раатлыкъ тапты, чюнки бир-эки йыл ичинде яш истидатлар сафымызгьа къошулдылар. Бу мени къувандыра. Базыда олар озь бильгилеринен хадимлерни айретте къалдыралар. Оларгьа келеджекте умют багъламакъ мумкюн. Еримизге мутехассыслар азырламагьа имкянымыз олгьанына къуванам. Бильмегенлерини сорап огренелер, чокъ окъумагьа тырышалар. Миллий матбуатымызнен меракъланалар. Эльбетте, китапханеджи зенаатынынъ озюне хас инджеликлери бар. Бильмеге, огренмеге истеген яшларымыз иле теджрибемизнен болюшмеге азырмыз, — деди.
Китапханенинъ бутюн иши интернет меркезнен багълы
Китапханедеки автоматизация ве интернет меркез акъкъында болюкнинъ мудиреси Лиля Эмирова икяе этти.
—Америка Къошма Штатларынынъ Украинадаки эльчиханеси LEAP программасы боюнджа озь ишини 2001 сенеси башлагьан эди. Бизим миллий китапханемиз биринджилер сырасында бу лейхада грант алмагъа наиль олды ве интернет меркез 2001 сенесининъ сентябрь айында ачылды. Арадан он йыл кечкен сонъ, яни 2011 сенеси АКъШнынъ Украинадаки эльчиханесининъ къолтутувынен интернет-меркезге янъы денъишмелер кирсе- тильди.
Интернет меркез нетиджесинде китапханемизде озь фаалиетинен окъуйыджыларымызгьа къошма бедава хызмет косьтермек имкяны пейда олды. Меселя, меракъландыргьан мевзу боюнджа малюмат къыдырып тапмакъ мумкюн. Бизим болюкке кельген окъуйыджыларнынъ сайысы денъишип тура. Эр кунь 7-10 адам болюкке келип, меракълангъан малюматларны тапа. Меселя, 2012 сенеси 1175 адам болюк имкянларындан файдаланды.
Биз, Мерьем Какуранен берабер чалышамыз. Аман-аман бир яштамыз ве ишимизни пек севемиз. Базыда янъылгъан вакъытымыз да ола. Бильмеген шейлеримизни сорап огренемиз. Бизим болюкке хадимлеримиз кельсе, къуванып ярдым этемиз.
Джемаамызда достане муит укюм сюре. Эпимиз бир якъадан баш чыкъарып чалышамыз. Мен беллесем, бу иште бизим мемуриетимизнинъ иссеси буюктир. Олар эр адымда яхшы шараит, самимий муит яратмагъа тырышалар. Биз, яшлар, бойле эйи мунасебетке къыймет кесип, нумюне олмагьа тырышмакъ керекмиз. Чюнки эр бир хадим о я да бу мунасебет иле озь фикрини сербест беян эте биле. Эр шей ойле яхшы япылгъан ки, бизим китапханемизде ярамай чалышмакъ мумкюн дегиль. Мында чалышкъан девиримде янъы усулларны огрендим. Энъ къуванчлысы, огренмеге теджрибели хадимлер бар. Оларнынъ эписи озь зенаатларыны юксек севиеде менимсегенлер. Айны заманда юзьлернен окъуйыджылар, я да китапханени зиярет эткенлер электрон шекильде олгъан каталогнен файдалансалар, мен пек къуванам. Эгер де сайтта янълышлар пейда олса, оны тез вакъыт ичинде ёкъ этмеге тырышамыз. Шу вакъыт, яни бу проблемни чезювде ишке меракъ зияде догьа.
Китапханемизнинъ бутюн иши бизим болюкнен багьлыдыр. Янъы малюматларны алув технологияларыны иш джерьянында семерели япылмасы ичюн джерьян токътавсыз алып барылмакъ керек. Китапханеде интернетке эр адымда кирип, чалышувны тешкиль этильмеси козьде тутула. Меним истегим, китапхане сайтына къолтутмакъ, илери теджрибелерни огренмек, эм де омюрге кечирмек, автоматизация усулларыны токътамадан кенишлетмек. Китапханенинъ техникий инкишафында план ве программаларны ишлеп чыкъарувда иштирак этмектир.
Балабан, земаневий бинада чалышмакъ онынъ арзусыдыр
Интернет меркезни окъуйыджылар эр кунь зиярет этип туралар. Биз, хадимлер, оларгьа ёл-ёрукъ косьтеремиз, яни анълатув ишлери алып барамыз. Кельгенлерде компьютернен чалышувда суаллер догъа, программа боюнджа да баягъы анълашылмагьан шейлерге расткелине. Оларны сабырнен анълатмакъ керек ола, чюнки бизге чешит севиели адамлар келелер. Окъуйыджылар япылгъан ярдымгьа озь тешеккюрлерини бильдирелер. Бизге къыймет кеселер, ишимиз даа да семерели ола. Оларнынъ къыйметлери бизге сильтем ола, гонълюмиз осе.
Бизим болюкте. козю корьмеген адамлар ичюн махсус компьютеримиз де бар, о адаптив программаларнен чалыша. Мен илериде бизде бойле техника олмасыны истейим. Мисаль ичюн, электрон ракъамлы балабан этип косьтерюв алети пек керек, чюнки эсли-башлы адамлар зайыф корелер, электрон китаплар, Брайпь (козю корьмегенлер ичюн) язувынен нешир этилюв имкяныны яраткъан принтер. Умумен мен янъы земаневий бинада чалышмакъны арзу этем.
Мен «Къырым» газетинде чет эльде яшагьан диаспорамыз акъкъында мунтазам суретте макъалелер басылгъаныны истер эдим. Чюнки мени оларнынъ омюр тарзы, фаалиети меракъландыра.
Субет девамында мен Лилянынъ Самаркъанд шеэринде 1988 сенеси догъгъаныны, Ватанымызгъа 1990 сенеси авдет олып, Акъмесджит районы Константиновка кой мектебинде тасиль алгъаныны, 2005 сенеси Табиатны къорчалав ве курорт къуруджылыгьы миллий академиясынынъ икътисадий кибернетика шубесине кирип, 2010 сенеси имтиязлы дипломнен битиргенини бильдим. О, яшлыкъта тиш экими олмакъны арзу эткен, амма мектеп мудири М. Маршалюк Лилянынъ ракъамлар алемининъ къыраличеси олгъаныны корип, риязият фенинен огърашмакъны тевсие эткен.
Академияны битирген сонъ, эмек фаалиетини «Баядера» хусусий истисалында аналитик опып башлагьан. Чокъкъа бармадан о, сынав муддетинен миллий китапханеде чалышмагъа башлады. Шу девирде озюни икътидарлы, терен бильгили, компьютерни негизинден, юксек севиеде анълагьан мутехассыс олгьаныны исбат этти. Энди бир йылдан зияде болюк мудиреси вазифесини эда эте. Даа чалышкъанына чокъ олмагъанына бакъмадан, джемаат ве окъуйыджылар арасында сайгьы, урьмет къазанды.
Онынъ истеги — юксек севиеде хызмет этмектир
Кене шу болюкте Мерьем Какура чалыша Мерьем муим, керек весикъаларны чокъ микъдарда, кейфиетли этип ксерокстан чыкъара. Окъуйыджылар, муштерилер онынъ ишинден мемнюн олалар. О, ишини йылдырым тезлигинде месулиетликнен янълышсыз япа. Мерьем белли йырджы, «Къырым» фольклор ансамблинде 21 йылдан берли чалышкъан Юнус Какуранынъ аилесинде 1989 сенеси Озьбекистан джумхуриети, Андижан виляетининъ Избаскент районында дюньягьа кельди. Шу йылы, кьорантасы Къырымгьа къайтты. Онынъ балалыгъы Ана Ватанда кечти. Мирное къасабасында ерлешкен бир санлы мектепни 2006 сенеси битирди, 2007 сенеси КъПМ университетининъ педагогика шубесине окъумагьа кирди. О, да риязият фенине мейиль берди. Студентлик девиринде Мерьем дефаларджа мунакъашаларда, ильмий конференцияларда, ярышларда марузаларнен чыкъышлар япты, эм де ильмий-тедкъикъий иш алып барды. Сайлагъан мутехассыслыгъыны негизинден огренди. Чюнки о яшлыкъта эким олмакъны арзу эткен. Амма онынъ ана тилини яхшы бильгени, газетлер ве меджмуаларымызны даимий суретте окъугъаны, эдебиятымызнен яхшы таныш олгъаны оны китапханеге алып кельди. О, китапхане ишининъ инджеликлерини мунтазам суретте огрене. Лилянен берабер кельген окъуйыджыларгьа компьютерде керекли шейлерни тапмагьа ярдым эте. Оларнынъ болюги эр кеске керек болюклерден бири сайыла. Озь ишлерини севген бу къызлар эмексеверликлеринен джемаатнынъ эм де окъуйыджыларнынъ урьметини къазандылар
Мерьем де «Къырым» газетини бир къалдырмай окъуй. О, газетте чокъча мусбет фикирли макъалелер басылгъаныны истей. Чюнки омюрде бойле де менфий адиселер чокъ расткеле.
Субет вакъытымызда аилелеринде аньанелеримиз, урф-адетлеримиз сакъланып кельгенини айтты. Олар аиледе учь къыз олып, миллий рухта тербиеленгенлер. Буюклерге сайгьы-урьмет, эмексеверлик чизгилери корюне. Ана-бабасы да оларгьа ибрет олалар. Мерьемнинъ айткъанына коре, озь ишинъни севип чалышмакъ керек.
О, украин тилинде сербест лаф эте. «Китапханеде окъуйыджыларнынъ сайысы артсын ве биз де оларгьа юксек севиеде хызмет этейик», — дей Мерьем
АЙНУР.
Ресимлерде: Лиля ЭМИРОВА Мерьем КАКУРА.